Procena vrednosti brenda
Kod uspešnih privrednih subjekata brend predstavlja značajan deo njihove imovine. U nekim privrednim granama vrednost brenda i druge nematerijalne imovine može biti i veća od ostale, materijalne imovine.
Kod uspešnih privrednih subjekata brend predstavlja značajan deo njihove imovine. U nekim privrednim granama vrednost brenda i druge nematerijalne imovine može biti i veća od ostale, materijalne imovine.
Privredni subjekti u svom poslovanju uobičajeno angažuju materijalne resurse, kao što su nepokretnosti, oprema i postrojenja. Finansijska sredstva se neprekidno transformišu u razlicite oblike obrtnih sredstava – zalihe, potraživanja, novčana sredstva. Da bi subjekt mogao da funkcioniše angažuju se ljudski resursi koji obavljaju različite radne zadatke.
Pored navedenih resursa, tokom poslovanja privredni subjekti pribavljaju i stiču i nematerijalnu imovinu, kao što su licence, know-how, ugovori, liste kupaca, brendovi, robne marke odnosno robni žigovi, franšize, ljudski kapital. Kod uspešnih privrednih subjekata ova imovina predstavlja značajan deo njihove imovine. U nekim privrednim granama ona može biti i veća od ostale, materijalne imovine.
Nematerijalna imovina je imovina koja nema materijalni niti finansijski oblik, ali se može identifikovati kao poseban oblik prava odnosno imovine u privrednom subjektu, koji je odvojiv od druge imovine, i subjektu donosi ekonomske koristi i ima potencijal da te koristi odnosno prihode donosi i u budućnos.
Uporedo sa povećanjem značaja i udela nemarterijalne imovine u aktivama poslovnih subjekata rasla je i potreba za procenom vrednosti tih pojedinačnih oblika nematerijalne imovine. Svrha procene je sagledavanje strukture ukupne imovine privrednih entiteta, iskazivanje te imovine u aktivama računovodstvenih evidencija i izveštaja, za potrebe kupoprodajnih transakcija, unošenja te imovine odnosno prava kao uloga u kapital privrednh društava, naknada štete i drugo.
Procena vrednosti brenda i drugih oblika nematerijalne imovine vrši se na osnovu jednog od tri pristupa, koji su inače prepozanti kao opšte prihvatljivi pristupi u proceni vrednosti. Ti pristupi su
troškovni pristup (Cost approach)
tržišni pristup (Market approach)i
prinosni pristup (Income approach).
Troškovni pristup se bazira na premisi da kupac neke imovine za nju ne bi platio više nego što bi ga ta imovina koštala da je ponovo “gradi” od početka, umanjenu za njenu procenjenu amortizovanost tj istrošenost. U postupku procene ovo podrazumeva kapitalizaciju istorijskih troškova odnosno ulaganja nastalih od početka “kreiranja” procenjivane imovine, ili procenu ulaganja (troškova) koje je potrebno izvršiti da bi se dobila imovina istog kvaliteta.
Tržišni pristup se bazira na direktnom poređenju t.j. komparaciji procenjivanog brenda odnosno imovine sa istom ili sličnom imovinom, sa kojom su obavljene kupoprodajne transakcije, i poznati su elementi tih transakcija, a pogotovo cena odnosno vrednost po kojoj je ta imovina realizovana. Korigovanjem tih postignutih (ili traženih cena – cena iz ponuda) vrši se usklađivanje koje odražava razlike procenjivane i realizovane imovine, a rezultat je procenjena vrednost predmeta procene – brenda ili nekog drugog oblika nematerijalne imovine.
Prinosni pristup se najčešće koristi u proceni brenda i ostalih nematerijalnih prava odnosno proceni nematerijalne imovine. Procena po prinosnom pristupu se zasniva na proceni ekonomskih koristi koju ta imovina može da donese u budućnosti, u toku njenog ekonomskog veka. Razvijeno je više prinosnih metoda za procenu vrednosti brenda, robne marke i žiga, licence i druge nematerijalne imovine.
Prema ISO (International Standard Organization) odnosno IS 10668 – Procena brenda, prinosne metode su
Metod premije na cenu (Price premium method)
Metod premije na obim (Volume premium method)
Metod podele prihoda (Income-split method)
Metod viška zarade u više perioda (Multi-period exess earnings method)
Metod graničnog novčanog toka (Incremental cash flow method) i
Rojaliti metod ili metod tantijema (Royalty relief method).
Prema IVSC (International Valuation Standards Counsil) i IVS 210 – Nematerijalna imovina (Intangible Assets) prinosne metode su
Metod viška zarade (Exess earnings method)
Rojaliti metod ili metod tantijema (Relief-from-royalty method)
Metod premije dobiti (Premium profit method or with-and- without method)
Grinfild metoda (Greenfield method) i
Metod distributera (Distibutor method)
Osim navednih metoda koje su kodifikovale autoritativne međunarodne organizacije za standardizaciju odnosno standarde procenjivanja, razvijene su i druge, ekspertske metode procene brenda, robne marke i druge nematerijalne imovine. Najpozantije među njima su one koje su razvile velike svetske konsultantske kuće, specijalozovane za procenu vrednosti brendova, i to Interbrand i Brand Finance, obe sa sedištem u Londonu.
Imate li pitanje ili zahtev? Želeli bi da stupimo u kontakt sa vama.
Pozovite nas +381 (0)31 500 300